4.2 Stephen Sondheim

Stephen Sondheim (1930-2021) kwam als kind vaak over de vloer bij de familie Hammerstein. De vader des huizes, Oscar Hammerstein II was een bekend tekstschrijver, die samen met Richard Rodgers o.a. Oklahoma!, Carousel en The Sound of Music heeft geschreven. Sondheim, die behalve door Hammerstein ook door zijn eigen vader regelmatig Broadwayvoorstellingen bezocht, schreef als tiener een eigen musical en ging daarmee naar Hammerstein. Deze wees Sondheim op de zwakke plekken in het stuk en gaf hem vervolgens een vier uur durend ‘college’ over het schrijven van Broadwaymusicals. Hij kreeg ook huiswerk: schrijf drie musicals. Twee bewerkingen van bestaande verhalen en één totaal nieuwe.

Toen hij deze drie opdrachten naar tevredenheid had uitgevoerd, werd Sondheim vrij onverwacht naar voren geschoven als tekstschrijver van West Side Story (op muziek van Leonard Bernstein). De opbrengsten van dit eerste stuk zouden zijn leven lang al genoeg brood op de plank brengen. Sondheim was echter niet tevreden: het was niet (helemaal) zijn musical. Het zou echter nog een paar jaar duren voor hij zowel tekst als muziek voor zijn rekening mocht nemen, maar begin jaren zestig was het dan zover: A Funny Thing Happened On The Way To The Forum, gebaseerd op de komedies van de Romein Plautus. De musical werd een kassucces en wordt nog regelmatig in en buiten de VS opgevoerd, vooral ook op scholen.

In 1964 kwam Sondheim terug met Anyone Can Whistle. Deze show haalde slechts negen voorstellingen en een plaatopname. Het stuk bleek kenmerkend voor de verdere loopbaan van Sondheim: het was zijn tijd ver vooruit (mede door scherpe maatschappijkritiek en humor). En tja … geen conservatiever publiek dan Broadwaypubliek …
Zijn verdere musicalproducties (met wisselend succes) waren: Company, Follies, A Little Night Music, Sweeney Todd – The Demon Barber Of Fleet Street, Pacific Overtures, Merrily We Roll Along, Sunday In The Park With George, Into The Woods, Assassins en (in 1994) Passion. Verder schreef hij film- en toneelmuziek, losse liedjes voor shows en zelfs complete musicals die nooit geproduceerd zijn. Sondheim’s thematiek is sterk uiteenlopend. Elke musical heeft een eigen ‘muzikaal vocabulair’ en bijpassende taal. Zijn voorliefde voor taalpuzzels en pastiche (het teruggrijpen op oude stijlen) blijkt steeds weer uit zijn werk.